In beeld: Een zee van licht op min 1
Renovatie, Renovatie gesloten
Ze hadden het huis van hun dromen gevonden in Brussel. Het enige wat ze nog misten, was meer lichtinval. Een kolfje naar de hand van architecten Pierre-Yves Gillet en Laurent Vasteels van bureau Baikal.
Het huis in Sint-Pieters-Woluwe dateert uit de jaren 1930 en telt vier niveaus. Op het eerste niveau, dat lager ligt dan de straat, moest een grote glazen veranda die uitgaf op de tuin het licht binnenhalen. Die lichtinval werd echter gehinderd door zware balustrades en een donkere vloerbekleding. Om maar te zwijgen van het enorme bijgebouw dat het grootste deel van de buitenruimte in beslag nam. Dat kon de potentiële bouwheren echter niet ontmoedigen. In 2016 kochten ze het pand.
Een grote tuin
De nieuwe eigenaars droomden van een echte tuin. Het imposante bijgebouw, dat ooit diende als kantoor, werd dan ook afgebroken.
Toen konden de architecten aan hun voornaamste opdracht beginnen: de relatie van het huis met de – nieuwe – tuin verbeteren en het licht binnenhalen.
De ondergrondse verdieping, die in direct contact staat met de tuin én het gelijkvloers, stond centraal bij deze ingrepen. De twee niveaus waren al met elkaar verbonden door een vide die werd overspannen door een glazen dak en door een trap waarvan de gemetselde balustrade en treden bedekt waren met tabletten van blauwe steen. De architecten behielden de vide en het glas, maar vervingen de grote vensterdeur die toegang gaf tot de tuin. Zo zorgden ze voor betere thermische prestaties, zonder aan de oorspronkelijke afmetingen te raken.
Een hedendaagse aanbouw
De ondergrondse verdieping, die je bereikt via een trap in de inkomhal, omvat de eetkamer in de vide, met daartegenover de keuken. De oude keuken was al wat meer naar achter doorgetrokken: een kleine houten uitbreiding die eruit sprong ten opzichte van de veranda. “Daar konden we niet veel mee aanvangen”, vertellen de architecten. “De beslissing was dan ook snel genomen om ook deze kleine uitbreiding te slopen en te reconstrueren, met een ontwerp aangepast aan het comfort van vandaag, degelijk geïsoleerd en met maximale lichtinval.”
De achtergevel van dit nieuwe volume heeft nu grote ramen en een extra toegang tot de tuin via een schuifraam. Dat is uitgerust met externe zonwering om oververhitting te voorkomen op warme zomerdagen.
Alles binnen budget
De bestaande verwarmingsketel was aan vervanging toe. Het was technisch haalbaar om vloerverwarming te installeren op de ondergrondse verdieping, maar het budget liet het niet toe. Een gedwongen keuze die volgens de eigenaars geen invloed lijkt te hebben op de energierekening.
Wat als ze opnieuw konden beginnen? “Met hetzelfde budget zouden we precies hetzelfde doen. We hebben zelfs meer gerealiseerd dan oorspronkelijk gepland.” Zoals de nieuwe eiken vloer in de woonkamer of de restauratie van de trap naar de twee verdiepingen. “Om de energieprestatie van het huis verder te verbeteren, zouden de ramen en de isolatie van het bovenste deel van de gevel moeten worden vervangen”, aldus de architecten. Het is gewoon een kwestie van tijd. Ondertussen gaan de bewoners toch al een warme, knusse winter tegemoet, met heel veel licht.
Ontwerp Architectenbureau BAIKAL
Tekst Stephan Debusschere
Foto’s Laurent Brandajs
Lees de volledige reportage in het winternummer van Ik ga Bouwen (nr. 426)
Het gereconstrueerde volume van de kleine aanbouw valt op door zijn zwarte zinken bekleding, die harmonieert met de raamlijsten en contrasteert met die van de veranda.
Op de plek die tot voor kort werd ingenomen door het grote bijgebouw achteraan het perceel, komt een echte tuin. Er ligt al een nieuw terras dat direct verbonden is met de keuken.
De tuin is toegankelijk via het glazen raam van de veranda of via het schuifraam van de gereconstrueerde aanbouw, die toegang geeft tot de leefruimte op de verdieping erboven. Alle wegen leiden naar de tuin!
De veranda bestond al voor de werken. Het schuifraam naar het terras is vervangen door een thermisch efficiënter exemplaar.
De eetkamer baadt in het licht en kijkt uit op de tuin en de keuken.
Door onderaan de balustrade wat extra oppervlakte te voorzien in de vorm van een rooster, is de woonkamer nu nog sterker verbonden met de eetkamer.
Het centrale eiland is verwijderd, waardoor de nieuwe keuken naadloos communiceert met de eetkamer en de woonkamer op de eerste verdieping.
Ondanks zijn ligging op de ondergrondse verdieping, krijgt de gezellige eet- en keukenruimte nu maximaal daglicht. Het keukenwerkblad, de vijf treden en de overloop tussen de tuin en de trap zijn gemaakt van hetzelfde materiaal: prefabbeton.
De volledig gerenoveerde keuken op de ondergrondse verdieping is strak belijnd. Een effect dat nog versterkt wordt door het lange werkblad van prefabbeton, geplaatst op gemetste sokkels die verankerd zijn in de gemene muur.
Het keukenmeubilair vertoont geen handgrepen, wat de strakke lijnen nog versterkt. De zwevende treden van de trap zorgen ervoor dat het licht overal kan circuleren.
De massiefhouten treden van de trap naar de leefruimte zweven boven de sobere lijnen van het geprefabriceerde betonnen werkblad.
Om de natuurlijke lichtinval te versterken, zijn in de wanden van het gereconstrueerde aanbouwvolume glazen stroken geïntegreerd.
Uitzicht van bovenaf op de eetkamer, rijkelijk verlicht via het glazen plafond en de grote ramen in de achtergevel.
Dankzij de vide communiceert de woonkamer op de begane grond met de eetkamer op de ondergrondse verdieping. De balustrade van fijn ijzerwerk en industrieel gaas vervangt het oorspronkelijke metselwerk – een zeer geslaagde ingreep die voor extra lichtinval zorgt.
Het volume van de gereconstrueerde uitbreiding heeft nu twee grote erkers op twee niveaus, waaronder een schuifraam dat toegang geeft tot de tuin.
Het industriële gaas van de balustrade laat niet alleen het licht door, maar zorgt ook voor een grafisch effect dankzij het licht dat via de nieuwe ramen in de achtergevel binnenvalt.
De woonkamer profiteert nog meer van het licht dankzij de nieuwe balustrade. Aan de rechterkant leidt de trap direct naar de keuken.
Het bestaande glas boven en rond de vide staat niet langer alleen in voor de lichtinval in huis. De nieuwe beglazing van de gereconstrueerde aanbouw en de balustrades van industrieel gaas, doen ook hun duit in het zakje.
De heldere woonkamer op de begane grond kreeg een nieuwe, semimassieve eiken vloer. Ze communiceert aan de ene kant met de keuken en de eetkamer, aan de andere kant met de inkomhal en het trappenhuis naar de nachtverdiepingen.
De inkomhal geeft links toegang tot de bovenverdiepingen, recht vooruit tot de woonkamer, en rechts tot de ondergrondse verdieping, waar de keuken en eetkamer zijn. De balustrade van de onderste trap is gemaakt van ijzerwerk en een industrieel gaas.
Op de trap naar de ouderlijke suite zorgt een nieuwe reling voor meer licht. De traptreden zijn gerestaureerd.
De ouderlijke suite heeft nog dezelfde indeling als bij de aankoop van het huis en werd alleen wat opgefrist.
Een schuifpaneel op de ondergrondse verdieping onttrekt de trap naar de inkomhal of de toegang tot de opbergruimtes en de wasruimte aan het oog.
Het dakraam in het platte dak van de gereconstrueerde aanbouw, zorgt ook voor licht in huis.
