In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
Deze passiefwoning werd gebouwd op de ruïnes van een industriële site. De ongewone vorm van het terrein werd het decor voor een woning met een bijzonder volume. Geboetseerd als het ware in haar zoektocht naar licht.
Toen de eigenaars op zoek gingen naar een woning die ze konden verbouwen in het centrum van Brussel, stootten ze op dit trapeziumvormig perceel binnen een woonkern. Het zat gekneld tussen hoge gebouwen maar was daardoor wel beschut tegen straatlawaai. “Het leek wel Fort Boyard”, zegt architect Marc Vande Perre.
De nieuwe constructie, ontworpen als passiefwoning, werd geselecteerd als “Voorbeeldgebouw 2011”, een initiatief van Leefmilieu Brussel om de bouw en renovatie van duurzame woningen te stimuleren. Dit maakte het niet alleen makkelijker om een bouwvergunning te bekomen, ze liet ook toe een diepgaander studie van het project en zijn details uit te werken.
Magazijn met nieuwe bestemming
Het project staat op de plaats van een oud magazijn, waar ooit een ijzerwinkel zat maar een vijftiental jaar geleden verwoest werd door een brand. Om de zware renovatie te kunnen realiseren, werden de bestaande muren van de opslagplaats als verankering gebruikt voor een nieuwe constructie die volledig in houtskelet werd opgetrokken. Op het gelijkvloers werden drie muren – met een oorspronkelijke hoogte van 12 meter – gedeeltelijk behouden. Alleen de vierde gevelmuur is nieuw. Op de verdieping werden twee gevels schuin opgetrokken, waardoor ze in verbinding staan met de aanpalende gebouwen. Een deel van de bakstenen afkomstig van de afbraak diende om de kelder op te vullen en het niveau van het gelijkvloers te verhogen. De bakstenen die nog in goede staat waren, werden buiten hergebruikt voor de paden.
Tekst Agnès Zamboni
Foto’s Florence Detienne
Architect Amandine Sellier en Marc Vande Perre, AAC Architecture
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De kinderen kunnen onder het toeziend oog van hun ouders rustig buiten spelen, zelfs als het regent. De zandbak en de schommel zijn overdekt.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De woning is ontworpen rond een gemeenschappelijke binnenkoer, gedeeld met het huis aan de straatkant. In het verlengde van de koetspoort (rechts op de foto) werd een stadstuin aangelegd.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
Het terras in thermisch behandeld hout is een extern verlengstuk van de leefruimte en zorgt voor een natuurlijke band tussen de woning en de dichte omgeving van deze woonkern. Ondanks de noordwestelijke oriëntatie geniet het dankzij het scherpe dak toch van behoorlijk wat zon.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
Het volume van de woning is zowel binnen als buiten uitgesneden. Door het raam over de knik mee te laten lopen, krijg je interessante zichten en wordt er op de verdieping voldoende licht binnengehaald.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
In de punt van het perceel bevindt zich de slaapkamer van de ouders. Ze heeft een groot raam dat als een scherm is uitgesneden en kijkt uit op de hoge muur van het magazijn dat er ooit stond. De donkere betonvloer slaat de warmte of de koelte op naargelang het seizoen.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
Omdat de slaapkamers beperkt zijn in oppervlakte, werd over bijna de volledige lengte van de gang een grote dressing voorzien. Hij werd gemaakt van bekistingsplaten in multiplex met zichtbare randen (voor de legplanken) en grenenhout (voor de fronten).
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De kinderkamers liggen allemaal mooi naast elkaar. De ramen geven uit op het verharde pad buiten en kijken uit op wat er van de gemene muur overblijft.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De woning bevindt zich in het hart van de stad, in een binnengebied met een dichte woonkern. Van de straat tot de ingang werd een doorlopend pad aangelegd. Het is bestraat met bakstenen afkomstig van de afbraak van de oorspronkelijke muren.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De bouwvallige muren van het vroegere magazijn werden grotendeels behouden en gerestaureerd, en dienen als verankering van het nieuwe, veel lichtere houtskelet. Het groen langs de muur zorgt voor een scheiding van de gemeenschappelijke muur en vormt een aangename groene patio.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De gevelbekleding van de verdieping is in EPDM, een afdichtingsfolie voor daken, hier speciaal aangepast voor de gevel. De folie werd gekleefd op een plaat met een onderlaag die een betere afwerking garandeert.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
In het salon zorgt een laag raam voor extra daglicht en voorkomt zo elke ongewenste inkijk. Het grote raam rechts is zuidwest georiënteerd. Op die manier is de leefruimte beschermd tegen de felle stralen van de middagzon.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
Het volume van de verdieping waaiert voor een deel uit. Zo ontstaat op het gelijkvloers een overdekte zone met daaronder de voordeur en een speelruimte voor de kinderen.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De bibliotheek die net als de dressing op het gelijkvloers werd vervaardigd uit multiplex en grenen, vormt het kader van de keuken, die in hetzelfde volume is verwerkt.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
Recht tegenover de nis waarin de keuken zit, staat nog een smal keukeneiland van 50 centimeter breed, voorzien van extra opbergruimte.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De geknikte vorm van het raam aan de zuidkant zorgt voor een een optimale lichtinval, meer energiewinsten en mooie perspectieven op het hart van de woonkern.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
Gezien de grillige vorm van het terrein, zijn de ruimtes eerder smal. Maar door te spelen met de volumes en raamopeningen is er aan plaats geen gebrek.
In beeld: passiefwoning op een ongebruikelijke plek
De trap vormt de ruggengraat van de woning. Het verfijnde ontwerp komt extra tot zijn recht door het noordwestenlicht dat ook de gang op de benedenverdieping van licht voorziet.
