In beeld: Rijwoning in de stad met serre op het dak
Renovatie, Renovatie gesloten
Architecten die hun eigen woning verbouwen. Dat vraagt om een bijzonder project. In deze woning in Borgerhout is de badkamer gerecycleerd, de achtergevel uit glas opgetrokken en staat er een serre op het dak.
Het architectenkoppel Gwenn en Rob van ontwerpatelier chambrang zochten voor hun eigen woning bewust naar een uitgeleefd pand in de stad. Een huis met een geschiedenis waar ze hun eigen verhaal aan konden toevoegen. Uiteindelijk vonden ze hun droomproject in Borgerhout. Het pand stond op de verkrottingslijst. Zowel het gelijkvloers als de tweede verdieping waren totaal onbewoonbaar.
Goede basis
Gwenn en Rob waren echter onmiddellijk verliefd op de authentieke details. Ook zagen ze heel wat kansen om licht in de woning te trekken. Toch waren ze nuchter genoeg om het pand eerst met een stabiliteitsingenieur te bezoeken. “De basis moest in orde zijn”, legt Rob uit. “Gelukkig was alles wat we wilden behouden nog in goede staat. Dat stelde ons alvast gerust, maar we beseften nog steeds dat het een zeer ingrijpende renovatie zou worden. Om niet zomaar over een nacht ijs te gaan, beslisten we om al eens een avond op een ontwerp te broeden. Als dat strak zat, zouden we het pand kopen.”
Het eerste ontwerp bleek een schot in de roos. Het koppel kocht het huis. “Op enkele verfijningen na hebben we niets meer aan ons plan veranderd”, licht Gwenn toe. “Ons idee om de achtergevel te slopen, bleef behouden. We plaatsten de nieuwe gevel een tweetal meter naar achter, waardoor er een grote vide ontstond. Op die manier trekken we licht binnen in het hele huis.”
Zelf aan de slag
Gwenn en Rob stroopten zelf ook de mouwen op. “Zo spaarden we manuren uit en konden we eindelijk eens concreet aan de slag gaan met onze ideeën, in plaats van ze enkel op papier te zetten”, vertelt Gwenn. Ze namen de volledige ontmanteling van de woning voor hun rekening. Onder het toeziend oog van een ruwbouwaannemer stripten ze de muren tot op de bakstenen. Ook daarna hielpen ze de vakmannen waar ze konden: leidingen inslijpen, muren kaleien, vloeren en deuren schuren, verlichting plaatsen… Het werd een leerrijke ervaring.
Extra bouwlaag
Het koppel maakte er een duurzaam project van. Zo ligt er enkel vloerverwarming op het gelijkvloers. Op de verdiepingen volstaat voorlopig het ventilatiesysteem. Dat is bovendien gekoppeld aan een warmtepompboiler en staat dus ook mee in voor de productie van sanitair warm water. Daarnaast werden heel wat materialen gerecupereerd. Daar is de badkamer het mooiste voorbeeld van. Maar het neusje van de zalm, dat staat op het dak…
“Toen we onze plannen voorlegden aan een ambtenaar van de dienst Stedenbouw kwamen we te weten dat we nog een bouwlaag op ons huis mochten zetten”, zegt Gwenn. “Die extra ruimte hadden we niet nodig, maar zijn tip zette ons wel aan het denken. We dienden een bouwaanvraag in voor een daktuin met een serre. Ons dak is nu echt een klein stukje natuur in het midden van de stad.”
Omdat het koppel hier soms ook ’s avonds zit, heeft hun woning zelfs een bijnaam gekregen in de buurt. “Als het licht in de serre aan is, lijkt onze woning blijkbaar op een vuurtoren. Daar moesten we eens goed om lachen.”
Tekst Agnes Mus
Foto’s David de Bruijn
De voorgevel werd in ere hersteld en kreeg een hedendaags jasje aangemeten in turkoois. Op het gelijkvloers werd het raam van de woonkamer vergroot. Niet alleen om meer licht binnen te trekken, maar ook om meer contact te hebben met de straat en de buurt.
De authentieke schoorsteenmantel werd na de sloop terug in elkaar gepuzzeld. De paarse strook onder aan de muur werkt verruimend.
Door het raam in de voorgevel te vergroten valt er niet alleen meer licht in de voorste ruimte, de bewoners hebben zo ook meer rechtstreeks contact met de straat en met de buurt.
De brede doorgang waar vroeger de trap stond, zorgt voor een bijzondere dynamiek. Ze scheidt beide leefruimtes en creëert een ruimtelijk gevoel, maar ze is vooral functioneel. Via het houten luik kom je in de kelder en achter de gele deuren zit aan de ene kant de warmtepompboiler en aan de andere de koelkast.
De architecten wilden terug naar de essentie. De oude keukenmuren werden dus niet opnieuw bepleisterd, maar gekaleid. Het gebruik van dezelfde geelgekleurde multiplexplaten voor de keukenkasten en de hoge deuren in de doorgang brengt eenheid en rust.
In de keuken geen hoge kolomkasten of kasten boven het aanrecht die de ruimte optisch zouden versmallen. De nieuwe trap snijdt perfect diagonaal door de ruimte. De eettafel maakte de architect zelf met resthout van de gevel.
Door de achtergevel uit te voeren in glas en overbodige muren te elimineren, valt het daglicht ongehinderd door de hele woning.
De opengaande delen in de achtergevel zijn in aluminium in plaats van hout om te voorkomen dat ze zouden afhangen. Aluminium is immers vormvaster dan hout.
Het onderste deel van de trap is mobiel. Het vormt de eerste treden van de nieuwe transparante trap, maar het kan evengoed gebruikt worden als keukentrap of op andere plekken.
Op de tweede verdieping zit een zonnige speel- en kinderkamer met authentieke houten vloer en een deur die toegang biedt tot een nog aan te leggen terras.
De badkamer is basic, maar biedt al het nodige comfort. De wastafel werd gerecupereerd uit de oude keuken op het gelijkvloers en gecombineerd met modern kraanwerk dat in de bakstenen muur is ingewerkt.
Waar het kon, werden oude materiaal hergebruikt en opgeknapt. De vroegere deuren tussen de keuken en de achtertuin kregen een nieuw leven in de badkamer.
De badkamer is basic, maar biedt al het nodige comfort. De wastafel werd gerecupereerd uit de oude keuken op het gelijkvloers en gecombineerd met modern kraanwerk dat in de bakstenen muur is ingewerkt.
De houten vloeren op de verdiepingen werden bewaard. Een nieuwe trap op de bovenste verdieping leidt rechtstreeks naar de serre op het dak.
De achtergevel in glas biedt een bijna onbeperkt zicht op de omgeving. De houtstructuur van de constructie bleef zichtbaar in de woning en zorgt voor een sterke architecturale noot.
De oorspronkelijke achtergevel ging er helemaal uit en de nieuwe gevel werd een tweetal meter achteruit geplaatst. Zo ontstond een vide, die zorgt voor lichtinval tot ver in de woning.
Het pièce de résistance is de serre op het dak. Het is er heerlijk om te werken of om gewoon te niksen. Dat kan hier in het hele jaar door, ook als het regent.
De achtergevel bestaat volledig uit glas. De houten raamlijsten aan de buitenkant volgen de raamopeningen in de voorgevel. Enkel de opengaande delen van de gevel zijn uitgevoerd in aluminium. Dat is vormvaster dan hout.
De buren gaven de serre de bijnaam ‘vuurtoren’. ‘s Avonds is de woning inderdaad een baken van licht.
