In beeld: Wonen in de hoogte
Renovatie, Renovatie gesloten, Reportages
Wat kan je aanvangen met een piepklein, onbewoonbaar achterhuis dat geprangd zit tussen de omringende gebouwen en een vloeroppervlakte van amper 15 vierkante meter heeft? De architecten van Label architecture gingen vol voor deze uitdaging.
De inplanting van dit kleine achterhuis is op zijn zachtst gezegd bijzonder: geprangd tussen twee hoge gebouwen en geflankeerd door een smal steegje dat herinnerde aan de vroegere verbinding met de hoofdwoning. Het huis zelf telde twee niveaus en een kelder, maar het was over de jaren heen volledig in verval geraakt, technisch op geen enkel vlak in orde en had een vloeroppervlakte van amper 15 vierkante meter. Kortom, niet meteen het gebouw waar je snel verliefd op wordt. Toch bood het Lionel en zijn vriendin de kans om iets te kopen met hun budget, waarmee ze zich het “ideale appartement in het centrum” niet konden veroorloven.
Verdubbeld volume
“Om ons renovatiebudget binnen de perken te houden, waren we eerst van plan om het steegje in te nemen en de woning naar links uit te breiden”, legt Lionel uit. De architecten van Label architecture maakten het koppel echter duidelijk dat de kostprijs van een dergelijke uitbreiding niet zou opwegen tegen de beperkte winst – enkele luttele vierkante meters extra – die dat zou opleveren. “Aangezien het huisje al relatief veel had gekost, was het vooral zaak om het maximum uit de investering te halen door de bewoonbare oppervlakte zo veel mogelijk te vergroten”, vertelt architect Thibaut Rome. “Daarvoor keken we omhoog. Zo konden we het steegje ook vrijhouden om er een buitenruimte te creëren.” Dankzij de uitbreiding naar boven, verdubbelde het woonvolume bijna en kreeg het bestaande gebouw een flinke opwaardering.
Een trap als gang
Door de beperkte vloeroppervlakte was een verticale opbouw de logica zelve. Daarbij moest de verbinding van de vier verdiepingen op een zo compact mogelijke manier gebeuren. Een wenteltrap bleek de ideale oplossing voor een vlotte circulatie met een minimum aan plaatsverlies. “Dankzij deze trap konden we van elke verdieping een ruimte maken, of van elke ruimte een verdieping. De trap is eigenlijk een gang die alle ruimtes met elkaar verbindt, zonder één scheidingswand.”
Een functie voor elke verdieping
Na de denkoefening over het verbinden van de verdiepingen, volgde het vraagstuk over welke functie elk niveau zou krijgen. “Dat de keuken en eetruimte op het gelijkvloers zouden komen, lag voor de hand, maar over de andere niveaus hebben we veel langer nagedacht”, weet Lionel nog. Nadat ze alle opties uitvoerig hadden besproken met de architecten, beslisten de bouwheren uiteindelijk om de badkamer, het toilet, de dressing en de wasruimte samen te brengen in de kelder. Een zeer handige oplossing, behalve dan misschien voor het toilet, aangezien de slaapkamer zich drie verdiepingen hoger bevindt. “We hebben een afvoerbuis voorzien op de eerste verdieping waar nu de woonkamer zit, zodat de bouwheren er later nog altijd een toilet kunnen voorzien.” De functie van de mezzanine op de bovenste verdieping lag wel snel vast. Dit kleine volume wordt vandaag gebruikt als logeerkamer, maar kan ook als extra bureau dienen.
Ontwerp LABEL Architecture
Tekst Stephan Debusschere – Foto‘s Laurent Brandajs
De mezzanine onder het dak kan als logeerkamer, kinderkamer of bureau gebruikt worden. Het licht dat door het grote dakvenster binnenvalt, baant zich via de trap een weg naar beneden.
Het houtskelet van de uitbreiding steunt op de gemene muur. Het kleine dakraam tegenover het grote dakvenster zorgt voor extra daglicht.
Het eerste niveau van de uitbreiding – de tweede verdieping van het gebouw – doet dienst als slaapkamer. De vloerbalken van de mezzanine werden zichtbaar gelaten en de wanden en vloer bekleed met multiplexplaten van sparrenhout.
Elke tussenstop van de metalen trap geeft toegang tot een andere verdieping en een andere functie. De verticale circulatie zorgt voor een zeer compacte configuratie.
De circulatie in de woning gebeurt volledig via de metalen trap uit vier opeengestapelde delen. De bleke tint versterkt de lichtinval.
De metalen trap werd minutieus gepositioneerd zodat geen enkele vierkante centimeter verloren gaat in de verschillende ruimtes.
De woonkamer bevindt zich op de bestaande eerste verdieping, waarvan de plankenvloer werd gerenoveerd. De bouwheer maakte het meubilair zelf met multiplex. Dit materiaal komt ook veelvuldig terug in de uitbreiding.
De eerste verdieping is een combinatie van bureau en zithoek. De plafondbalken van de uitbreiding werden zichtbaar gelaten.
De erker in de voorgevel zorgt voor veel natuurlijk licht op de eerste verdieping. De projector aan het plafond vormt de woonkamer om tot filmzaal.
Op de benedenverdieping zitten de keuken en de eetruimte. De centrale metalen trap leidt naar boven en naar de ingerichte kelder.
In de gerenoveerde plankenvloer van het gelijkvloers moest een opening worden gemaakt om de wasmachine te laten zakken. Het gat werd afgedekt met een glazen plaat die licht doorlaat naar de kelder.
In de bestaande muur op het gelijkvloers zitten nu twee openingen die uitgeven op het afgesloten steegje. Links zat oorspronkelijk de toegangsdeur van het gebouw.
De twee aluminium ramen geven uit op het oude steegje dat werd omgevormd tot binnenkoer. Helemaal links zie je de voordeur van de woning.
De volledig opgeknapte kelderverdieping omvat de wasruimte, de dressing en de badkamer (achter de deur). Op de nieuwe betonnen vloerplaat kwam bamboeparket.
Het oude kelderraam aan de straatkant werd vervangen door een strook glastegels waardoor natuurlijk licht valt in de badkamer met witte tegeltjes.
Het oude steegje dat vroeger toegang gaf tot een huis achter de woning, is nu een buitenruimte die nog ingericht moet worden. Op de vloer liggen al nieuwe betonklinkers.
Het houten skelet van de uitbreiding werd bekleed met gegalvaniseerde staalplaten. Het grote raam is dat van de slaapkamer.
De uitbreiding vormt een soort driehoek doordat de zijkant de schuine lijn van het tegenoverliggende gebouw moest volgen.
